Giriş: | BOSNA HERSEK |
|
Bosna Hersek’in Geçmişi: |
|
|
Askerlik |
||
Bosna Hersek Kuvvet Komutanlıkları: |
Bosna Hersek Savunma Kuvvetleri: Ordusu, Hava Savunma Kuvvetleri |
|
Askeri görev yaşı ve zorunluluk: |
|
|
Coğrafya |
||
Bosna Hersek’ in Konumu: |
Güneydoğu Avrupa’dadır. Adriya Denizi ve Hırvatistan ile sınırı bulunmaktadır. |
|
Bosna Hersek’in Coğrafi Koordinatları: |
44 00 K, 18 00 D |
|
Bosna Hersek’in Harita dizini: |
Avrupa | |
Bosna Hersek’in Yüzölçümü: |
toplam: 51,129 km² toprak: 51,129 km² su: 0 km² |
|
Bosna Hersek Yüz ölçüm karşılaştırma: |
Yüzölçümü Batı Virginia’dan biraz küçüktür. |
|
Bosna Hersek’in Kara sınırları: |
Toplam: 1,459 km. Sınır Komşuları: Hırvatistan 932 km, Karadağ 225 km, Sırbistan 302 km |
|
Bosna Hersek’in Kıyı boyu: |
20 km | |
Bosna Hersek’in Deniz hakları: |
Hiçbir veri bulunmamaktadır. |
|
Bosna Hersek’te İklim: |
Yazlar sıcak ve kışlar soğuk geçer. Yüksekte kalan kesimlerde yazlar daha kısa ve serin iken kışlar daha çetindir. Kıyı boyunca kışlar nemli ve yağışlıdır. |
|
Bosna Hersek’te Zemin: |
Bosna Hersek’in genelinde dağlar ve vadiler yer alır. |
|
Bosna Hersek’in Rakım uç değerleri: |
En alçak noktası: Adriya Denizi 0 m En yüksek noktası: Maglic 2,386 m |
|
Bosna Hersek’in Doğal Kaynakları: |
Kömür, demir filizi, boksit, bakır, kurşun, çinko, kromit, kobalt, manganez, nikel, kil, jips, tuz, kum, orman, su gücü |
|
Bosna Hersek’in Toprak kullanımı: |
Tarım alanı: % 19.61 Sürekli tarım ürünleri: % 1.89Diğer: % 78.5 (2005) |
|
Bosna Hersek’te Sulanan arazi: |
30 km² (2003) |
|
Bosna Hersek’te Doğal afetler: |
Yıkıcı depremler |
|
Bosna Hersek’in Çevre – bugünkü sorunları: |
Metalurji tesislerinin saçtığı hava kirliliği, kentsel atıkların yok edildiği bölge sınırlıdır. 1992–1995 sivil mücadele sonucu alt yapıda oluşan yıkımlar, su kıtlığı, orman alanlarının tahribatı |
|
Bosna Hersek Çevre – uluslar arası anlaşmalar: |
Gruplar: Hava Kirliliği, Biyofarklılık, İklim Değişikliği, Çölleşme, Tehlikedeki Türler, Çevresel Modifikasyon, Tehlikeli Atık Maddeler, Deniz Kanunu, Ozon Tabakası Korunması, Gemi Kirliliği, Sulak Alanlar İmzalanmış ama onaylanmamış: seçilen antlaşmalardan hiçbiri |
|
Bosna Hersek Coğrafya – not: |
Bosna Hersek’in tanınan sınırları içinde Boşnak/Bosna Hersek Hırvatistan Federasyonu ve Bosnalı Sırpların yönettiği Sırp Cumhuriyeti bulunmaktadır. Hersek diye bilinen bölge Hırvatistan ve Karadağ ile bitişiktir. Geleneksel olarak batıda etnik Hırvat çoğunluğu ve doğuda etnik Sırp çoğunluğu bulunmaktadır. |
|
Ekonomi |
||
Bosna Hersek’te Ekonomiye genel bakış: |
||
|
||
Gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYİH) (satın alma gücü paritesi): |
||
$ 25.28 milyar Not: Ülkenin GSYİH’sinin % 50si kadar gayri resmi sektörü olduğu tahmin edilmektedir. (2006 tahmini) |
||
Gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYİH) (resmi döviz kuru): |
||
$ 9.217 milyar (2006 tahmini) |
||
Gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYİH) – gerçek büyüme hızı): |
||
% 6 (2006 tahmini) |
||
Gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYİH) – kişi başına (PPP): |
||
5,600 $ (2006 tahmini) |
||
Gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYİH) – sektörlere göre dağılım: |
||
Tarım: % 14.2 Endüstri: % 30.8 Hizmet: % 55 (2006 tahmini) |
||
İş gücü: |
||
1.026 milyon (2001) |
||
İş gücü- iş alanlarına göre: |
||
Tarım: mevcut değil Endüstri: mevcut değil Hizmet: mevcut değil |
||
İşsizlik oranı: |
||
% 45.5 resmi oran (2006 tahmini) |
||
Yoksulluk sınırı altındaki nüfus: |
||
% 25 (2004 tahmini) |
||
Yüzdelik paya göre ev geliri ya da gideri: |
||
En az: % 10: mevcut değil En fazla: % 10: mevcut değil |
||
Enflasyon oranı (tüketici fiyatları): |
% 8.2 (2006 tahmini) |
|
Bosna Hersek Bütçesi: |
Gelirler: 5.643 milyar $ Giderler: 5.677 milyar $, mevcut olmayan sermaye giderleri dâhil.(2006 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Tarım – Ürünleri: |
Buğday, mısır, meyve, sebze, canlı hayvan |
|
Sanayiler: |
Çelik, kömür, demir filizi, kurşun, çinko, manganez, boksit, vasıta birliği, tekstil ürünleri, tütün ürünleri, ağaç mobilya, tank ve uçak birliği, yerel aletler, petrol rafineri |
|
Bosna Hersek’in Endüstriyel üretimin gelişme hızı: |
% 5.5 (2003 tahmini) |
|
Bosna Hersek’in Elektrik üretimi: |
12.98 milyar kWh (2004) |
|
Bosna Hersek’in Elektrik tüketimi: |
11.03 milyar kWh (2004) |
|
Bosna Hersek’in Elektrik ihracatı: |
3.05 milyar kWh (2004) |
|
Bosna Hersek’in Elektrik ithalatı: |
2 milyar kWh (2004) |
|
Bosna Hersek’in Petrol üretimi: |
0 bbl/gün (2004 tahmini) |
|
Bosna Hersek’in Petrol tüketimi: |
23,000 bbl /gün (2004 tahmini) |
|
Bosna Hersek’in Petrol ihracatı: |
Petrol ihracatı yok |
|
Bosna Hersek’in Petrol ithalatı: |
Petrol ithalatı yok |
|
Bosna Hersek’in Doğal gaz üretimi: |
0 cu m (2004 tahmini) |
|
Bosna Hersek’in Doğal gaz tüketimi: |
300 milyon cu m (2004 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te İhracat: |
3.5 milyar $ f.o.b. (2006 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te İhracat malları: |
Metaller, giyim, ağaç ürünleri |
|
Bosna Hersek’te İhracat ortakları: |
Hırvatistan % 19.1, Slovenya % 17, İtalya % 15.6, Almanya % 12.5, Avusturya % 8.8, Macaristan % 5.3, Çin % 4 (2006) |
|
Bosna Hersek’te İthalat: |
8.25 milyar $ (2006 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te İthalat malları: |
Makineler ve malzemeler, kimyasal maddeler, yakıtlar, yiyecek maddeleri |
|
İthalat ortakları: |
Hırvatistan % 25.1, Almanya % 14.3, Slovenya % 13, İtalya % 9.9, Avusturya % 5.9, Macaristan % 5.1 (2006) |
|
Bosna Hersek Dış borç: |
3.927 milyar $ (2006 tahmini) |
|
Bosna Hersek Ekonomik yardım – alıcı |
650 milyon $ (2001 tahmini) |
|
Bosna Hersek’in Para birimi (kod): |
Çevrilebilir Mark |
|
Döviz kurları: |
Çevrilebilir Markın Amerikan Dolarına oranı: 1.5576 (2006), 1.5727 (2005), 1.5752 (2004), 1.7329 (2003), 2.0782 (2002)Not: Çevrilebilir Mark, Euro ile birlikte kullanılır. |
|
Halk | ||
Bosna Hersek’in Nüfusu: |
4,552,198 (Temmuz 2007 tahmini) |
|
Yaş dağılımı: |
0–14 yaş: % 33.1 ( erkek 353,163 / kadın 331,133) 15–64 yaş: % 70.4 ( erkek 1,615,011 / kadın 1,587,956) 65 yaş ve üstü: % 14.6 ( erkek 273,240 / kadın 391,695) (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Ortalama yaş: |
Toplam: 38.9 yaş Erkek: 37.7 yaş Kadın: 40.1 yaş (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Nüfus artış oranı: |
% 1.003 (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Doğum oranı: |
8.8 doğum/1000 nüfus (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Ölüm oranı: |
8.42 ölüm/1000 nüfus (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Net göç oranı: |
9.65 göçmen/1000 nüfus (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Cinsiyet oranı: |
Doğumda: 1.07 erkek/kadın 15 yaş altı: 1.067 erkek/kadın 15-64yaş arası: 1.017 erkek/kadın65 yaş ve üzeri: 0.698 erkek/kadın
|
|
Bosna Hersek’te Bebek ölüm oranı: |
Toplam: 1000 canlı doğumda 9.58 ölüm Erkek: 1000 canlı doğumda 10.98 ölüm Kadın: 1000 canlı doğumda 8.07 ölüm (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Ortalama yaşam süresi: |
Toplam nüfus: 78.17 yaş Erkek: 74.57 yaş Kadın: 82.03 yaş (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Doğurganlık oranı: |
1.23 çocuk/kadın (2007 tahmini) |
|
Bosna Hersek’te Uyruk: |
İsim: Bosnalı, Hersekli (tekil veya çoğul) Sıfat: Bosnalı, Hersekli |
|
Bosna Hersek’te Etnik gruplar: |
% 48 Boşnak, % 37.1 Sırp, % 14.3 Hırvat, % 0.6 diğerleri (2000) |
|
Bosna Hersek’te Dinler: |
% 40 Müslüman, % 31 Ortodoks, % 15 Roma Katolik, % 14 diğerleri |
|
Bosna Hersek’te Diller: |
Bosnaca, Hırvatça, Sırpça |
|
Bosna Hersek’te Okuryazarlık oranı: |
Tanım: 15 yaş ve üzeri okuyup yazabilir. Toplam Nüfus: % 96.7 Erkek: % 99 Kadın: % 94.4 (2000 tahmini) |
|
İletişim |
||
Bosna Hersek’te Telefonlar – kullanımdaki ana hatlar: |
968,900 (2005) |
|
Bosna Hersek’te Telefonlar – cep telefonu: |
1.594 milyon (2005) |
|
Bosna Hersek’te Telefon sistemi: |
Genel Değerlendirme: Telefon ve telgraf hatlarının modernize edilmesi ve yaygınlaştırılması gerekiyor. Bir önceki Yugoslav cumhuriyetleriyle karşılaştırıldığında kentsel bölgelerde hat yoğunluğu azdır.Yerel: Yok Uluslar arası: Ülke kodu 387, uydu dünya istasyonları bulunmamaktadır. |
|
Bosna Hersek’te Radyo yayın istasyonları: |
AM, FM 16; kısa dalga 1 (1998) |
|
Bosna Hersek’te Televizyon yayın istasyonları: |
33 (ek olarak 277 kesintisiz yayın) (Eylül 1995) |
|
Internet ülke kodu: |
.ba | |
Bosna Hersek İnternet sahibi: |
31,490 (2006) |
|
Taşımacılık |
||
Bosna Hersek’te Hava alanları: |
28 (2006) | |
Döşeli pistleri (asfalt) olan hava alanları: |
Toplam: 81,524’den 2,437 m ‘e: 4 914’den 1,523 m’ e: 1 914 m |
|
Döşenmemiş pistli (asfalt olmayan) hava alanları: |
Toplam: 20 1,524’den 2,437 m ‘e: 1 914’den 1,523’e: 7 914 m altı: 12 (2006) |
|
Karayolları: |
Toplam: 21,846 km Asfaltlanmış: 11,425 km Asfaltlanmamış: 10,421 km (2005) |
|
Bosna Hersek’teki Limanlar ve terminaller: |
Bosanska Gradiska, Bosanski Brod, Bosanski Samac, and Brcko Orasje |
|
Yönetim |
||
Bosna Hersek’in Ülke adı: |
Kabul Edilen Uzun Biçimi: Yok Kabul Edilen Kısa Biçimi: Bosna Hersek Mahalli uzun biçimi: Yok Mahalli kısa biçimi: Bosna i Hercegovina Önceki |
|
Bosna Hersek’in Bağımlılık durumu: |
||
Bosna Hersek’in Yönetim biçimi: |
Federal demokratik cumhuriyettir. |
|
Bosna Hersek’in Başkenti: |
İsim: Saraybosna Coğrafi koordinatları: 43 52 K, 18 25 DZaman farkı: UTC+1 (Standart zaman boyunca Washington Dc’den 6 saat ileri) |
|
Bosna Hersek’in İdari bölgeleri: |
2 ayrı yönetim birimi ve 1 uluslar arası denetlenen bölge *: Boşnak/Bosna Hersek Hırvatistan Federasyonu ve Bosnalı Sırpların yönettiği Sırp Cumhuriyeti; Brcko Bölgesi * Not: Brcko bölgesi Bosna’nın kuzeydoğusundadır ve Bosna Hersek’in egemenliği altında bir birimdir. |
|
Bosna Hersek’te Bağımsızlık: |
1 Mart 1992 (Yugoslavya’dan referandumla ayrılma) Bağımsızlık 3 Mart 1992’de ilan edildi. |
|
Bosna Hersek’in Milli Bayramı: |
Ulusal Gün – 25 Kasım (1943) |
|
Bosna Hersek Anayasası: |
Paris’te 14 Aralık 1995’te imzalanan Dayton Antlaşması; şu an yürürlükte olan anayasayı da kapsar. Her bir varlığın kendi anayasası mevcuttur. |
|
Bosna Hersek’te Kanun sistemi: |
Sivil hukuk sistemine dayanmaktadır. Zorunlu ICJ yargılama yetkisini kabul etmez. |
|
Bosna Hersek’te Oy hakkı: |
18 yaş; evrensel |
|
Bosna Hersek’in Katıldığı uluslar arası örgütler: |
BIS, CE, CEI, EBRD, FAO, G–77, IAEA, IBRD, ICAO, ICCt, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, IMSO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITSO, ITU, ITUC, MIGA, MONUC, NAM (gözlemci), OAS (gözlemci), OIC (gözlemci), OPCW, OSCE, PFP, SECI, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNMEE, UNWTO, UPU, WHO, WIPO, WMO, WTO (gözlemci) |
|
Bosna Hersek’in Bayrak şekli: |
|