Giriş: | Ermenistan |
Geçmişi: |
Ermenistan
|
Coğrafya | |
Konumu: |
Güneybatı Asya, |
Coğrafi Koordinatları: |
40 00 K, 45 00 D |
Harita dizini: |
Asya |
Yüzölçümü: |
toplam: 29,800 km² toprak: 28,400 km² su: 1,400 km² |
Yüz ölçüm karşılaştırma: |
Maryland ‘dan biraz
|
Kara sınırları: |
toplam: 1,254 km sınırı olan
|
Kıyı boyu: |
0 km (kara ile
|
Deniz hakları: |
hiç yok (kara ile
|
İklim: |
dağlık kara sahası,
|
Zemin: |
dağlık Ermenistan
|
Rakım uç değerleri: |
en düşük nokta: Debed en yüksek nokta:
|
Doğal Kaynakları: |
küçük altın madeni
|
Toprak kullanımı: |
ekilebilir toprak: sürekli ürünler: diğerleri: 81.21%
|
Sulanan arazi: |
2,860 km² (2003)
|
Doğal afetler: |
ara sıra şiddetli
|
Çevre – bugünkü sorunlar: |
DDT zehirli
|
Çevre – uluslar arası anlaşmalar: |
taraf: hava
|
Coğrafya – not: |
Lesser Kafkas
|
Halk |
|
Nüfus: |
2,971,650 (Temmuz
|
Yaş dağılımı: |
0-14 yaş: 19.5% 15-64 yaş: 69.3% 65yaş ve üstü: 11.2%
|
Ortalama yaş: |
toplam: 30.8 yaş erkek: 28.1 yaş kadın: 33.6 yaş (2007
|
Nüfus artış oranı: |
-0.129% (2007
|
Doğum oranı: |
12.34 doğumlar/1,000
|
Ölüm oranı: |
8.29 ölümler/1,000
|
Net göç oranı: |
-5.34 göçebe(ler)/1,000
|
Cinsiyet oranı: |
doğumda: 1.16 erkek(ler)/kadın 15 yaşın altında: 15-64 yaş: 0.876 65 yaş ve üzeri: toplam nüfus: 0.894
|
Bebek ölüm oranı: |
toplam: 21.69 male: 26.69 female: 15.91
|
Ortalama yaşam süresi: |
toplam nüfus : 72.12 erkek: 68.52 yaş kadın: 76.29 yaş
|
Doğurganlık oranı: |
1.34 çocuk HIV/AIDS – adult 0.1% (2003 tahmini) HIV/AIDS – people 2,600 (2003 tahmin) HIV/AIDS – deaths: l200′ den daha
|
Uyruk: |
adı: Ermenistan sıfatı: Ermeni
|
Etnik gruplar: |
%97.9’u Ermeni, %1.3′
|
Dinler: |
papaya ilişkin
|
Diller: |
Ermeniler %97.7,
|
Okuryazarlık oranı: |
tanım: 15 yaş ve üstü toplam nüfus:% 98.6 erkek: % 99.4 kadın: % 98 (2003
|
Yönetim |
|
Ülke adı: |
geleneksel uzun geleneksel kısa yerel uzun şekli: yerel kısa şekli: ilki: Ermeni Sovyet
|
Bağımlılık durumu: | |
Yönetim biçimi: |
cumhuriyet
|
Başkenti: |
adı: Yerevan coğrafi zaman farklılığı: UTC+4 yaz saati uygulaması:
|
İdari bölgeler: |
11 vilayet (marzer,
|
Bağımsızlık: |
21 Eylül 1991
|
Milli bayramı: |
Bağımsızlık Günü, 21
|
Anayasa: |
5 Temmuz 2005’te
|
Kanun sistemi: |
sivil hukuk sistemi
|
Oy hakkı: |
18yaş; evrensel
|
Katıldığı uluslar arası örgütler: |
Siyasi Durum
devlet başkanı:
Başkan Robert KOCHARIAN (30 Mart 1998′ den beri)
hükümet başkanı:
Başbakan Serzh SARGSYAN (4 Nisan 2007′ den beri)
kabine: Bakanlar
Kurulu cumhurbaşkanı tarafından tayin edilir
seçimler:en çok oyu
alan başkanlığa beş yıl için seçilir (ikinci dönem de seçilebilir); son
seçim 19 Şubat ve 5 Mayıs 2003′ te yapılmıştır(gelecek seçim 2008 ‘de);
cumhurbaşkanı başkan ve millet meclisinin çoğunluk desteğinin teyit
edilmesi ile atanır; cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu eğer Millet
Meclisi programı kabul etmeyi reddederse geri adım atmak zorundadır.
seçim sonuçları:
Robert KOCHARIAN başkanlık için yeniden seçildi ;-Robert KOCHARIAN’ nın
oy oranı %67.5, Stepan DEMIRCHYAN’ nınki %32.5-
Legislative branch:
tek meclisli
sistemdeki Millet Meclisi yada Azgayin Zhoghov (131 koltuk; üyeler
hizmet vermek için en çok oyu alan şeklinde 4 yıllığına seçilirler; (90
üye parti listesince seçilir; 41 ‘i direkt oyla)
seçimler:en son 25
Mayıs 2003 ‘te yapılmıştır (gelecek seçim 2007 ‘nin baharında
yapılacaktır)
seçim sonuçları:
parti tarafından oy oranıyla %23.5, Adalet Bloğu %13.6, Kanun Hükmü
%12.3, ARF (Dashnak) %11.4, Ulusal Birlik Partisi %8.8, Birleşmiş İşçi
Partisi %5.7, diğerleri %24.7; gruptan koltuklar –Cumhuriyetçi Parti 39,
Kanun Hükmü 20, Adalet Bloğu14, ARF (Dashnak) 11, Ulusal Birlik 7,
Birleşmiş İşçi 6, Halk Vekil Grubu 16, bağımsız (ihtilafta yada grup
içinde değil)18; not – Mart 2006′ ya göre; yasama meclisinde oy
blokları görevlendirilen ihtilaf için daha düzenlidir ve çeşitli
partilerden üyelerle olabilir; grup içinde koltuk değişimi sıkça
yaşanırken partiler katılan yada bağımsızlıklarını duyuran
milletvekilleri vardır
Judicial
branch:
Anayasa Mahkemesi;
Temyiz Mahkemesi
Political parties and
leaders:
Tarım-Sanayi Partisi
[Vladimir BADALYAN]; Ermeni Partisi (Hayastan) [Myasnik MALKHASYAN];
Emeni Ulusal Hareketi yada EUH [Artashes ZURABYAN]; Ermeni Ramkavar
Liberal Partisi ya da ERLP [Harutyun MIRZAKHANYAN, başkan];Ermeni
Devrimci Federasyonu (“Dashnak” Parti) yada EDF [Hrant MARKARYAN];
Demokratik Parti [Aram SARKISYAN]; Adalet Bloğu [Stepan DEMIRCHYAN]
(Demokratik Parti, Ulusal Demokratik Parti, Ulusal Demokratik Birlik,
Halk Partisi ve Cumhuriyet Partisi uzlaşmıştır); Ulusal Demokratik Parti
[Shavarsh KOCHARIAN]; Ulusal Demokratik Birlik yada UDB [Vazgen
MANUKIAN]; Ulusal Uyanış Partisi [Albert BAZEYAN]; Ulusal Birlik
Partisi [Artashes GEGHAMYAN]; Ermeni Halk Partisi [Stepan DEMIRCHYAN];
Cumhuriyet Partisi [Aram SARKISYAN]; Ermeni Cumhuriyetçi Parti yada ECP
[Andranik MARGARYAN]; Kanun Hükmü Partisi [Artur BAGHDASARYAN]; Anayasa
Hakları Birliği [Hrant KHACHATURYAN]; Birleşmiş İşçi Partisi [Gurgen
ARSENYAN]
Political pressure
groups and leaders:
Yerkrapah Birliği
[Manvel GRIGORIAN]
International
organization participation:
ACCT (gözlemleyici),
AsDB, BSEC, CE, CIS, EAEC (gözlemleyici), EAPC, EBRD, FAO, GCTU, IAEA,
IBRD, ICAO, ICCt (imza sahibi), ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF,
Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITU, MIGA, NAM (gözlemleyici), OAS
(gözlemleyici), OIF (gözlemleyici), OPCW, OSCE, PFP, UN, UNCTAD, UNESCO,
UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO
Diplomatic
representation in the US:
misyon başkanı: Elçi
Tatoul MARKARIAN
adalet ve nısfet:
2225 R Street NW, Washington, DC 20008
telefon: [1] (202)
319-1976
FAX: [1] (202)
319-2982
genel danışma(lar):
Los Angeles
Diplomatic
representation from the US:
misyon başkanı: Elçi(vacant);
Charge d’Affaires Anthony F. GODFREY
elçilik: 1 American
Ave., Yerevan 375082
posta adresi:
American Embassy Yerevan, US Department of State, 7020 Yerevan Place,
Washington, DC 20521-7020
telefon: [374](10)
464-700
FAX: [374](10)
464-742
Bayrak şekli:
mavi, kırmızı,
turuncu eşit yatay üç şerit
Ekonomi
Planlanan eski Sovyet
merkezli sistem altında, Ermenistan ham madde ve enerji değiş tokuşuyla
tezgah, tekstil ve diğer ürtilmiş ürünleri kardeş cumhuriyetlere temin
ederek bir modern endüstriyel sektör geliştirmiştir.SSCB’ nin Aralık
1991′ deki iç kargaşasından sonra, Ermenistan Sovyet dönemindeki büyük
tarım-endüsti komplekslerinden küçük çapta tarıma geçmiştir. Tarım
sektörünün uzun dönemde daha fazla yatırım ve yeni teknolojiye ihiyacı
vardır. Endstrinin özelleşmesi düşük bir hızda olmuştur ama yeni
yönetimce bu durum onarılmıştır. Ermenistan gıda ithal eder ve mineral
kaynakları (bakır,altın, alüminyum maden cevheri) azdır. Ermenistan
hükmü altındaki Dağlık Karabağ bölgesi üzerinde süren tartışmalar ve ilk
Sovyetler Birliği merkezi yönetimin yıkılması 1990ların başında acı bir
ekonomik düşüşe büyük katkıda bulunmuştur. Fakat 1994′ ten bu yana
Ermenistan Hükümeti 1995 2006 yılları arasında meyveleri alınan iddialı
IMF sponsorluğunda ekonomik liberalleşme programını uygulamaktadır.
Ermenistan enflastonu düşürmeyi, para birimin dengelemeyi ve çoğu
küçük-ve orta- büyüklükteki özel girişimleri başarmıştır.ekonomik
gelişime rağmen Ermenistan’ ın işsiz sayısı fazladır
. Metmasor’ da
kurulan nükleer güç fabrikaları Ermenistan’ ın 1990ların ortalarının
başlarında zarar gördüğü kronik enerji eksikliğini yok etmiştir ama bu
fabrikalar kapatılmak için uluslar arası baskı altındadır. Metmasor’ u
yerine getirecek enerji kapasitesi olmamasına rağmen şimdi Ermenistan
enerji ihracatı ağıdır.İran ve Ermenistan arasındaki boru hattı
çalışması tamamlanmıştır ve Nisan 2007′ de yetkili hale getirilmesi
planlanmıştır. Rusya ile ekonomik bağlantılar, özellikle enerji
sektöründe, yakın halde kalmıştır. Elektrik dağıtım sistemi 2002′ de
özelleştirilmiştir ve 2005′ te Rusya RAO-UES tarafından satın
alınmıştır. Ermenistan’ ın ciddi ticaret dengesizliği ulusal yardım,
yurt dışında çalışan Ermenilerin para tesviye etmesiyle ve direkt
yabancı yatırımla biraz dengelemiştir. Ermenistan Ocak 2003′ te WTO’ ya
katılmıştır. Hükümet 2005′ te gümrük idaresi ve vergide gelişim
göstermiş ama yolsuzluk karşıtı önlemlerinin gerçekleştirilmesi daha zor
olacaktır. Yapım ve endüstri sektöründeki yatırımların 20072 de de devam
etmesi beklenmektedir ve GDP’ nin %10′ dan fazla yıllık ortalamasını
garantilemeye yardım edecektir.
GDP (purchasing power
parity):
15.99 milyar $ (2006
tahmini)
GDP (official
exchange rate):
6.6 milyar $ (2006
tahmini)
GDP – real growth
rate:
%13.4 (2006 tahmini)
GDP – per capita
(PPP):
5,400 $ (2006
tahmini)
GDP – composition by
sector:
tarım: 17.7%
endüstri: 42%
hizmetler: 40.3%
(Ocak-Kasım 2006 tahmini)
Labor force:
1.2 milyon (Kasım
2006)
Labor force – by
occupation:
tarım: %45
endüstri: %25
hizmetler:% 30 (2002
tahmini)
Unemployment rate:
%7.4 (Kasım 2006
tahmini)
Population below
poverty line:
%34.6 (2004 tahmini)
Household income or
consumption by percentage share:
en düşük %10:% 1.6
en yüksek %10: %41.3
(2004)
Distribution of
family income – Gini index:
41 (2004)
Ekonomiye genel bakış:Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) (satın alma gücü
paritesi):Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) (resmi döviz kuru):
Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) – gerçek büyüme hızı):Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) – kişi başına (PPP):Gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) – sektörlere göre
dağılım:İş gücü:İş gücü- iş alanlarına göre:İşsizlik oranı:Yoksulluk sınırı altındaki nüfus:Yüzdelik paya göre ev geliri ya da gideri:
Enflasyon oranı (tüketici fiyatları):
%2.9 (2006 tahmini)
Bütçe:
gelirler: 1.3 milyar
$
giderler: 1.6 milyar
$; $NA’ nın kapital giderleri dahil (FY07 tahmini)
Tarım – Ürünler:
meyve (özellikle
üzüm), sebze; çiftlik hayvanları
Sanayiler:
elmas işleme, metal
kesim tezgahları, sahte para basma makineleri, elektrik motorları,
tekerlekler, örgü giysiler, trikotaj, ayakkabı, ipek fabrikası,
kimyasallar, kamyonlar, araçlar, mikro elektronikler, cücevher üretimi,
yazılım gelişimi, gıda işleme, konyak
Endüstriyel üretimin gelişme hızı:
%-1.2 (2006 tahmini)
Elektrik üretimi:
6.317 milyar kWh
(2005)
Elektrik tüketimi:
4.374 milyar kWh
(2005)
Elektrik ihracatı:
1.012 milyar kWh; not
– bilinmeyen bir kalitede Gürcistan’a ihraç ediyor; Azerbaycan’ daki
Dağlık Karabağ bölgesine olan ihracatı dahil (2004)
Elektrik ithalatı:
260 milyon kWh; not –
İran’ dan bilinmeyen kalitede ithal ediyor (2004)
Petrol üretimi:
0 bbl/günde(2005)
Petrol tüketimi:
41,000 bbl/günde
(2004 tahmini)
Petrol ihracatı:
NA bbl/günde
Petrol ithalatı:
NA bbl/günde
Doğal gaz üretimi:
0 cu m (2004 tahmini)
Doğal gaz tüketimi:
1.33 milyar cu m
(2004 tahmini)
Natural gas – exports:
0 cu m (2004 tahmini)
Natural gas – imports:
1.33 milyar cu m
(2004 tahmini)
Current account
balance:
-247.3 milyon $
(Ocak-Eylül 2006 tahmini)
İhracat:
1.056 milyar $ f.o.b.
(2006 tahmini)
İhracat malları:
elmaslar, mineral
ürünler, gıda maddeleri, enerji
İhracat
ortakları:
Almanya %15.6,
Hollanda %13.7, Belçika %12.8, Rusya %12.2, İsrail %11.5, BM %11.2,
Gürcistan %4.8 (2005)
İthalat:
1.684 milyar $ f.o.b.
(2006 tahmini)
İthalat malları:
Rusya %13.5, Belçika
%8, Almanya %7.8, Ukrayna %7%, Türkmenistan %6.3, BM %6.2, İsrail %5.8,
İran %4.9, Romanya %4.2 (2005)
İthalat ortakları: Dış borç:
1.16 milyar $ (30
Eylül 2006)
Ekonomik yardım – alıcı
ODA, 254 milyon $
(2004)
Para birimi (kod):
dram (AMD)
Döviz kurları:
her bir dram 1 BM
dolarlına – 414.69 (2006), 457.69 (2005), 533.45 (2004), 578.76 (2003),
573.35 (2002)
Mali yıl:
İletişim Telefonlar –
kullanımdaki ana hatlar:
600,000 (2006)
Telefonlar – cep
telefonu:
320,000 (2005)
Telefon sistemi:
genel değerlendirme:
sistem yetersiz ;şimdi %90′ ı özeldir ve modernizasyon ve gelişim
geçiriyorlar
mahalli: abonelerin
büyük çoğunluğu ve ene modern aletler Erivan’ dadır (bu sayfalamayı ve
mobil hücresel servisi içirir)
ulusal: ülke kodu-
374; Erivan İran’ ın içinden Trans-Asya-Avrupa fiber-optic kabloya
bağlıdır; ek ulusal hizmeti mikro dalga radyo nakliyle, Bağımsız
Devletler Topluluğu’ na sabithat bağlantısıyla, Moskova’ nın içinden
ulusal cereyan ve dünyanın geri kalanıyla uydu aracılığıyla mevcuttur;
dünya istasyonları uydusu- 3 (2005)
Radyo yayın
istasyonları:
AM 9, FM 16, kısa
dalga 1 (2006)
Televizyon yayın
istasyonları:
48 (2 kamu ağı
yanında özel televizyon istasyonları; (geniş çapta çoğunlu olarak Rus
kanalları mevcuttur ) (2006)
Internet ülke kodu:
.am
İnternet sahibi:
8,163 (2006)
Internet kullanıcıları:
150,000 (2005)
Taşımacılık Hava alanları:
13 (2006)
Döşeli pistleri
(asfalt) olan hava alanları:
toplam: 11
3,047 m’ nin üstünde:
2
3,047 m’ den 2,438′
e : 2
2,437 m’ den1,524′ e
: 4
1,523 m’ den 914′ e :
3 (2006)
Döşenmemiş pistli
(asfalt olmayan) hava alanları:
toplam: 2
2,437 m’ den 1,524′
e: 1
1,523 m’ den 914′ e :
1 (2006)
Demiryolu ve Karayolları:
Railways:
toplam: 83,945 km
demir yolu geniş
hattı: 83,945 km 1.520-m hat (828 km elektrikli)
açıklama: bazı hatlar
servis dışıdır (2006)
Roadways:
toplam: 7,633 km
döşeli: 7,633 km
(Express yolların 1,561 km’ yi kapsar) (2003)
Limanlar ve
terminaller: Askeri Bilgi
Military branches:
ordu kuvvetleri: Kara
Kuvvetleri, Dağlık Karabağ’ ın Kendi Savunma Kuvveti (NKSDF), Hava
Kuvvetltleri, Hava Savunma Kuvveti (2006)
Military service age
and obligation:
18 to 27 years of age
for compulsory military service, conscript service obligation – 12
months; 18 years of age for voluntary military service (2004)
Manpower available
for military service:
males age 18-49:
722,836
females age 18-49:
795,084 (2005 est.)
Manpower fit for
military service:
males age 18-49:
551,938
females age 18-49:
656,493 (2005 est.)
Manpower reaching
military service age annually:
males age 18-49:
31,774
females age 18-49:
31,182 (2005 est.)
Military expenditures
– percent of GDP:
3.5% (2006 est.)
Diğer Bilgiler
Ermenistan Dağlık
Karabağ’ daki etnik yandaşlarını desteklemektedir ve 1990ların
başlarından bu yana Azerbaycan’ ın %16′ sını askeri anlamda ele
geçirmiştir-Avrupa’ daki Güvenlik ve İşbirliği Organizasyonu (OSCE)
uyuşmazlığı çözmeye çalışmaktadır; 800.000′ in üzerinde çoğunluğu etnik
Azeri Eemenistan’ daki işgal edilmiş topraklardan sürüldü; yaklaşık
230.000 etnik Ermeni Azerbaycan’ daki evlerinden Ermenistan’ a
sürülmüştür; Azerbaycan Ermenistan içinden Nahcivan’ ın kuşatılmış
bölgelerine bağlamak için Dağlık Karabağ transit bir rota
araştırmaktadır; Türkiye ile olan sınırı Dağlık Karabağ üzerindeki
tartışmaları kapalı bırakyı; Gürcistan’ ın Javakheti bölgesindeki etnik
Ermeni grupları daha çok özerkleşme aramaktadır; Emeniler özellikle
Rusya’ ya iş bulmak için göç etmeye devam etmektedirler
Refugees and
internally displaced persons:
mülteciler (ülkenin
kökeni): 219,324 (Azerbaycan)
IDPler: 8,400 (Dağlık
Karabağ üzerinde Azerbaycan ile olan anlaşmazlık, çoğunluk 1994′ teki
ateşkesten sonra evine dönmüştür) (2006)
Trafficking in
persons:
güncel durum:
Ermenistan, UAE’ ye geniş bir cinsel sömürü için kadın ve kızları
kullanma amaçlı, daha küçük çapa, önemli bir kaynak, gidilecek bir
yerdir; direkt Dubai’ ye yada Moskova yoluyla bir çok insan tüccarı
oraya yönelir; Ermenistan’ da insan ticareti oranı artmıştır.
Tabaka oranı : tabaka
2 izleme listesi- Ermenistan özellikle yürürlükle ilgili ananlarda insan
ticareti buna bağlı olarak yolsuzluk ve kurban koruması-konularında
yeteri kadar iyi olduğunu gösterememiştir.
Illicit drugs:
yerel tüketim için
küçük miktarda kanun dışı yetiştirme; Güneybatı Asya’ dan Rusya’ya ve
Avrupa’ nın geri kalanında daha küçük bir çapa kanun dışı maddeler
-çoğunluğu afyon ve haşhaş- için küçük transit bir nokta